प्रदिप कुमार दास, रौतहट ।
भदौँ १७ गते , सोमबार ।
नेपालमा संविधान जारी भएको १० वर्ष पूरा नहुँदै यसको संशोधनको विषय फेरि एक पटक चर्चामा आएको छ। संविधानमा संशोधनको चर्चा चलिरहँदा आम जनता पार्टीका केन्द्रीय अध्यक्ष तथा पूर्व मन्त्री प्रभु साहले यसप्रति गम्भीर असन्तोष व्यक्त गरेका छन्। “झन्डै १० वर्ष लगाएर नेताहरूले बनाएको संविधान, १० वर्ष नपुग्दै फेरि संशोधनको कुरा किन उठिरहेको छ?” साहले प्रश्न गरे। उनका अनुसार, संविधानमा बारम्बारको संशोधनको प्रयासले संविधानप्रति जनताको विश्वासलाई कमजोर बनाउँदै गएको छ।
प्रभु साहका अनुसार, संविधान बनाउने क्रममा नेताहरूले १० वर्ष लगाएर एक ऐतिहासिक प्रक्रिया पूरा गरे तापनि अहिले केही शक्तिहरूले आफ्नो स्वार्थका लागि संविधानको मूल भावना परिवर्तन गर्न खोजिरहेका छन्। “संविधान भनेको देशको मार्गदर्शन गर्ने दस्तावेज हो,” उनले भने, “तर यसलाई बारम्बार संशोधन गर्ने कुरा देशलाई अस्थिरता तर्फ धकेल्ने प्रयास हो।”
*शिक्षक योग्यता विवाद: आयोगको प्रतिस्पर्धा बनाम निजी विद्यालय
त्यस्तै, शिक्षा क्षेत्रको सुधारको विषयमा पनि प्रभु साहले प्रश्न उठाएका छन्। उनले आयोगको प्रतिस्पर्धा गरेर आएका शिक्षक र निजी विद्यालयका शिक्षकहरूबीचको योग्यता सम्बन्धी बहसलाई लिएर आफ्नो धारणा राखेका छन्। साहका अनुसार, “आयोगको प्रतिस्पर्धा पार गरेर आएका शिक्षकहरूको योग्यता सुनिश्चित छ, तर निजी विद्यालयका शिक्षकहरूका योग्यता मापदण्ड के हो?” उनले भने। उनले निजी विद्यालयमा चलिरहेको ठेकेदारी प्रथा र राजनीतिक पहुँचका आधारमा हुने नियुक्तिहरूको कडा आलोचना गरे।
उनले थपे, “शिक्षा भनेको हाम्रो भावी पुस्ताको निर्माण गर्ने साधन हो, त्यसैले शिक्षामा पारदर्शिता, योग्यता र मापदण्डको पालन अनिवार्य छ। निजी विद्यालयहरूले शिक्षामा योग्यता भन्दा पनि मुनाफालाई प्राथमिकता दिएको आरोप पनि उनले लगाए।”
*देशका दलाल र भ्रष्टाचारबारे कडा भनाइ
साहले देशमा बढ्दै गएको भ्रष्टाचारको पनि कडा आलोचना गरेका छन्। “नेपालका दलालहरू नेपाललाई लुटेर विदेशमा पैसा पुर्याइरहेका छन्,” उनले भने। साहका अनुसार, केही व्यक्तिहरूले आफ्नो स्वार्थका लागि देशको सम्पत्तिलाई बाहिर पठाएर देशलाई कमजोर बनाउन खोजिरहेका छन्।
उनले थप भने, “देशका विभिन्न संस्थाहरूमा भएका भ्रष्टाचारका घटना, अनियमितता र अपारदर्शी प्रक्रिया दण्डहीनताको संस्कृतिलाई बढावा दिइरहेका छन्। यो स्थिति देशको आर्थिक भविष्यका लागि खतरा हो।” साहले भ्रष्टाचारविरुद्ध कठोर कदम चाल्न सरकारलाई आग्रह गरे, “देशलाई बर्बाद बनाउन खोज्ने दलालहरूको पहिचान गरी उनीहरूलाई कानूनको दायरामा ल्याइनुपर्छ।”
*संविधानको स्थायित्व र सुधारको आवश्यकता
प्रभु साहका अनुसार, संविधानलाई समयसापेक्ष बनाउन आवश्यक सुधारको पक्षमा आफु पनि छन् तर उनले बल दिए कि संविधानमा संशोधन गर्ने कुरालाई गम्भीरतापूर्वक विचार गर्नुपर्छ। “संविधान भनेको एउटा जटिल दस्तावेज हो, जसले हाम्रो राष्ट्रिय पहिचान, लोकतन्त्र र स्वतन्त्रताको रक्षा गर्छ। यसलाई जनताको इच्छाविपरीत हठात् रूपमा संशोधन गर्न खोज्नु देशको भविष्यसँग खेलवाड गर्नु हो,” उनले भने।
उनका भनाइहरूलाई लिएर राजनीतिक वृत्तमा मिश्रित प्रतिक्रिया आएको छ। संविधानको स्थायित्व र मुलुकको विकासलाई अगाडि बढाउनका लागि नेताहरूबीच समन्वय आवश्यक रहेकोमा सबै सहमत भए तापनि संशोधनको विषयलाई लिएर मतभेद भने जारी नै रहने देखिन्छ।
संविधान संशोधनको मुद्दा थप गम्भीर रूपमा उठ्न थालेको अवस्थामा यो बहसले भविष्यमा कस्तो दिशा लिने हो, त्यो भने अझै अनिश्चित छ।
