प्रदिप कुमार दास, रौतहट ।
भदौँ १४ गते , शुक्रबार ।
वृन्दावन नगरपालिकामा जातीय विभेद तथा छुवाछूत अनुगमन समितिको बैठक भव्यताका साथ सम्पन्न भएको छ। यस बैठकमा राजेश कुमार पासवानलाई समितिको संयोजकको रूपमा चयन गरिएको छ। कार्यक्रममा नगर प्रमुख विनोद पटेल, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत खिम बहादुर भुजेल, र नगर उप प्रमुख संगीता रामको समेत उपस्थिति रहेको थियो।
बैठकमा नगरपालिकाको स्थानीय स्तरमा जातीय विभेद विरुद्धको अभियानलाई अझै प्रभावकारी र व्यापक बनाउनेबारे छलफल गरियो। विभिन्न सरकारी तथा गैरसरकारी संघ-संस्थाहरुको सहकार्यमा दलित समुदायको हक अधिकारको संरक्षण र प्रवर्द्धनका लागि के कस्ता कदम चाल्न सकिन्छ भन्नेबारे पनि गहन विचार-विमर्श भयो। बैठकले विशेषगरी दलित समुदायको शिक्षाको प्रवर्द्धन, आर्थिक विकास, र सामाजिक न्यायका लागि विभिन्न योजनाहरु अघि बढाउने निर्णय गरेको छ।
*समितिको काम र कर्तव्य
समितिको प्रमुख काम र कर्तव्यहरु निम्नानुसार रहेका छन्:
१. दलितको हक संरक्षण र हित प्रवर्द्धनको लागि प्रचार-प्रसार र पैरवी
समितिले दलित समुदायको हक अधिकार संरक्षण र प्रवर्द्धनका लागि नगर तथा स्थानीय स्तरमा विभिन्न माध्यमबाट प्रचार-प्रसार गर्नेछ। यसका लागि स्थानीय सञ्चार माध्यमको समेत प्रयोग गरिनेछ।
२. स्थानीय तहमा देखा परेका बाधा, अवरोध समस्या निराकरण गर्ने
दलित समुदायका हक अधिकार र हितको संरक्षणका लागि स्थानीय तहमा देखा परेका कुनै पनि प्रकारका अवरोध र समस्याहरुको समाधान गर्ने कार्यमा समितिले भूमिका निर्वाह गर्नेछ।
३. प्रदेश अनुगमन समितिलाई प्रतिवेदन तथा पृष्ठपोषण गर्ने
स्थानीय स्तरमा दलित समुदायका मुद्दाहरुलाई सम्बोधन गर्न अनुगमन समितिले प्रदेश अनुगमन समितिलाई नियमित प्रतिवेदन उपलब्ध गराउने र आवश्यक पृष्ठपोषण गर्नेछ।
४. भेदभाव विरुद्धको कानून कार्यान्वयनमा सहयोग गर्ने
दलितमाथि हुने कुनै पनि प्रकारका भेदभाव विरुद्धको कानूनको कडाइका साथ कार्यान्वयन गराउन समितिले नगरपालिका र अन्य सम्बन्धित निकायहरूसँग समन्वय गर्नेछ।
५. अन्य आवश्यक कार्य गर्ने
समितिले दलित समुदायको हक संरक्षण र हित प्रवर्द्धनका लागि आवश्यक अन्य कुनै पनि कार्य गर्ने जिम्मेवारी समेत लिएको छ।
६. दलित विद्यार्थीहरूको लागि निःशुल्क तथा अनिवार्य शिक्षा व्यवस्था
दलित विद्यार्थीहरुको लागि निःशुल्क तथा अनिवार्य शिक्षाको व्यवस्था मिलाउने सम्बन्धी सम्पूर्ण काम गर्न र गराउन समितिले विशेष प्राथमिकता दिनेछ।
७. दलित विकासका लागि बजेट विनियोजन र कार्यक्रम कार्यान्वयन
समितिले दलित समुदायको विकास र उत्थानका लागि स्थानीय सरकारबाट बजेट विनियोजन गरी पारित गराउने र उक्त कार्यक्रम कार्यान्वयन गराउन सहयोग गर्नेछ।
८. चेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन
जातीय छुवाछूतका घटनाहरुलाई रोक्न नगर तथा गाउँस्तरमा चेतनामूलक कार्यक्रमहरु सञ्चालन गरिनेछ। यस्ता कार्यक्रमहरुमा स्थानीय समुदायको सक्रिय सहभागिता सुनिश्चित गरिनेछ।
९. अन्य कार्य तथा समितिको कार्यविधि निर्धारण
समितिले तोकिएका अन्य कार्यहरु पनि सम्पन्न गर्नेछ भने समितिको बैठक सम्बन्धी कार्यविधि आफैले निर्धारण गर्नेछ।
*नगरप्रमुखको प्रतिक्रिया
नगर प्रमुख विनोद पटेलले समितिको संयोजक चयनप्रति खुसी व्यक्त गर्दै भने, “यस समितिको गठनले वृन्दावन नगरपालिकामा जातीय विभेद विरुद्धको लडाइँलाई अझ सशक्त बनाउने छ। हामी सबैले मिलेर जातीय समतामूलक समाज निर्माण गर्ने दिशामा अघि बढ्न आवश्यक छ।” प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत खिम बहादुर भुजेल र नगर उप प्रमुख संगीता रामले पनि समितिको भूमिकालाई महत्वपूर्ण ठहर गर्दै आगामी दिनमा नगरपालिकाले यस समितिलाई आवश्यक सहयोग प्रदान गर्ने प्रतिबद्धता जनाए।
*निष्कर्ष
यस बैठकले दलित समुदायको हक अधिकारको संरक्षण, विकास, र उत्थानका लागि विभिन्न उपायहरु अगाडि सारेको छ। राजेश कुमार पासवानको नेतृत्वमा गठित समितिले छुवाछूत र विभेद विरुद्धको अभियानलाई थप सक्रिय र प्रभावकारी बनाउने विश्वास गरिएको छ। नगरपालिकाले दलित समुदायको हितका लागि थप सहयोगात्मक भूमिका खेल्ने कुरामा आशावादी देखिएको छ।
